Kars  Müze  Müdürlüğü  ile  Kafkas  Üniversitesi  Sanat  Tarihi  Bölümü  tarafından  Ani  Ören Yeri' nde  yüzey  araştırma  kazısı  23  Eylül  2019  tarihinde  başlamıştı.     
         

         Ani Ören Yeri’nde başlayan yüzey araştırma kazısını Kars Valisi Türker Öksüz, yerinde inceledi.

       Kültür ve Turizm Müdürü Hakan Doğanay, Müze Müdürü Yücel Kumandaş, İl Jandarma Alay Komutanı Hidayet Arıkan ve kazının danışmanlığını yapan Kafkas Üniversitesi'nden Muhammed Arslan’ın da hazır bulunduğu incelemede Vali Öksüz, kazı çalışmaları hakkında bilgi aldı.

       Gazetecilere kazı çalışmaları hakkında açıklama yapan Kars Valisi Türker Öksüz, “Ani Ören Yeri, UNESCO’nun 2016 yılında Dünya Kültür Miras listesine dahil ettiği çok önemli sayısız medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir tarihi kenttir.  Ani Ören Yerindeki arkeolojik çalışmalar zaman zaman devam etmiş, zaman zaman duraklamıştır. Ama bugün tekrar kazı çalışmalarımız ve yüzey araştırmalarımızın başlangıcı niteliğindeki çalışmayı bir süredir başlatmış bulunuyoruz. Burada 23 Eylül’den itibaren kazı çalışmalarımız başladı. Ani’de yaklaşık 120 yılı aşkın süredir devam eden bir restorasyon, kazı çalışmaları ve yüzey araştırmaları var.  Hacettepe Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Mimar Sinan Üniversitesi'nden Öğretim üyelerimizin başkanlığında zaman zaman bu çalışmalar yapılmış ve  bugüne kadar gelmiştir. Bugün 23 Eylül'den itibaren devam eden bu kazı çalışmalarımız Müze Müdürlüğümüzün başkanlığında, Kafkas Üniversitesi'nden Muhammed Arslan’ın danışmanlarında başlamış durumdadır.  Amacımız tabii buranın hem tarihi ve kültürel önemini bir kez daha ortaya koymak ve buradaki kazı çalışmaları sonucunda bu muhteşem zenginliği, kültürel zenginliği gelecek nesillerin de istifadesine sunmak istiyoruz. Burası hepinizin bildiği gibi her yıl ziyaretçi sayısı artan çok önemli bir ören yeridir. 2017 yılında 60 bin civarında ziyaretçimiz vardı. Bunu 2018’de 95 binlere getirdik. İnanıyorum ki 2019 yılını da daha yüksek sayılarda kapatacağız. Bu kaza araştırmalarınız, yüzey araştırmalarımız ve restorasyon çalışmalarımızın soncunda ziyaretçi sayıları birkaç kat daha artacaktır. Bu kazı çalışmaları yanında karşılama merkezi projemizi de tamamlanmak üzereyiz. Ziyaretçi merkezi ve hizmet üniteleri de inşa edildi. Bunlarla birlikte Ani’nin önemini daha da artıracaktır. Buraya gelen yerli ve yabancı ziyaretçilerin konaklamaları ve ziyaretleri sırasında kendilerine kolaylık sağlayacaktır. Ani’yi ülkemizin en önemli antik kentlerinden biri haline getirmek istiyoruz.” dedi. 

       ANİ’DEN GÖTÜRÜLEN TAŞLAR VARSA GERİ ALINACAK

     Bir gazetecinin “Geçmişte üzerinde motiflerin olduğu Ani Ören Yerine ait taşların köylüler tarafından götürülerek ev yapımında kullanıldığı söyleniyor, bu taşlar geri alınarak Ani Ören Yerine geri getirilecek mi?” sorusu üzerine Vali Öksüz, “Arkadaşlar burası içindeki ve dışındaki alanlar ile birlikte 540 hektarlık bir alandan oluşuyor. Burası çok büyük bir alan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir alandır.  Çok eski çağlara dayanan bir geçmişi ve Orta Çağ’ın en önemli ticaret merkezi ve aynı zamanda Kültür Merkezidir.  Aynı zamanda dönemlerinin sanat merkezi ve kültür merkezidir. Tabii ki ülkemizin en önemli arkeolojik alanlarından biridir ve biz bu çalışmalarla buradaki bu önemli alanı daha yaşanılır kılmak istiyoruz. Ziyaretçilerimizin buradaki eser ve kalıntıları görmesini sağlamaya çalışıyoruz. Bir yandan da bu kültürel değerlerimizi gün yüzüne çıkarıyoruz. Tabii bilimsel danışmanımız, müze müdürlüğümüz buradaki tarihi kalıntıların köyden toplanarak geri getirilmesine karar verecektir. Sökülerek köye götürmüş taşlar varsa onların değerlendirmesi elbette olabilir. Bu aynı zamanda bilimsel bir çalışma olacaktır. Ama önemli olan kazı çalışmalarıyla burada ortaya çıkarmamız gereken çok kültür ve taşınmaz varlığımız var. Şu anda suların temizlendik. Altlarında orijinal yapılar ortaya çıkıyor. Yine ama hamam bölgesinde çalışmalar yapacaklar arkadaşlarımız.  Bu çalışma da başladığı zaman eminim ki burada eserleri de gün yüzüne çağırmış olacağız. Selçuklular'ın belki Urartuların eserlerini Karakoyunlular, da burada usun yıllar hüküm sürmüştür. 120 yılı aşkın süredir burada çalışmalar devam ediyorum. Ama bu kazı çalışmalarından sonra daha ileriye götürmek bir an önce buradaki kültürel değerleri ortaya çıkarmak gerekiyor. Ben şahsen güzel eserlerin ortaya çıkarabileceğini düşünüyorum. Ani çok önemli bir ticaret merkezidir. İpek Yolu üzerindedir. Gün yüzüne çıkmayı bekleyen çok zengin ve sayısız kültürel değerlerin olduğuna inanıyorum. Bu eserleri gün yüzüne çıkarmayı ve bizden sonraki nesillere aktarma yönelik çalışmalarımız devam ediyor.” yanıtını verdi.

        “ANİ SADECE BİZİM DEĞİL BÜTÜN İNSANLIĞIN ORTAK DEĞERİDİR”

        Bir gazetecinin “Ani Ören Yerinde kazı çalışmalarının yanı sıra restorasyon çalışmaları da yapılıyor, çalışmaların son durumu nedir?” sorusuna ise Vali Öksüz, “Tarihi İpek Yolu üzerinde köprü çalışması da devam ediyor. Karayolları tarafından hem de restorasyon çalışmalarımız devam ediyor. Tabii bunlar da biz daha fazla çalışma imkanımız olacak. Elbette O da bir süreç onların sürece aşağı yukarı tamamlanmak üzereyiz. Ani’deki çalışmaların bir bütün halinde ve süreklilik gerektiren çalışmalar kapsamında yapılması önem arz ediyor. Ayrıca bu çalınmaları yaparken tarihi dokuya ve köylülerimize de zarar vermeden mağduriyet oluşturmadan yapılması gerekiyor. Temel amacımızı tarihi kalıntıları ve eserleri korumak olmalıdır. Çünkü Ani sadece bizim değil bütün insanlığın ortak değeridir.” yanıtını verdi.

        Gazetecilere yaptığı açıklamanın ardından Vali Öksüz ve beraberindekiler Ani Ören Yerinde devam eden yüzey araştırmaları kazısından çıkan tarihi eserleri inceledikten sonra bölgeden ayrıldı.