Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Çalgılar

akordeon-cesitleri-nelerdir_646x340.jpg
maxresdefault.jpg
unnamed.png

 Kars ilinde kullanılan halk sazları coğrafi ve kültürel bakımdan farklılıklar göstermektedir.Yöremizde genellikle halk oyunları oynanırken aşağıdaki sıraladığımız müzik aletlerinin bazen hepsi bazende bir kısmı kullanılmaktadır.

KOPUZ:  

 
 Bu saz yurdumuzda özellikle Kars'ta kullanılır.Azerbaycan'da da yaygındır.Sazlar ''mi''perdesinden itibaren ''la''sesine kadar perdelerin çoğu bulunur.Çeyrek komalar pek görülmez.Bazen diyez ve bemol yer alır.  

TAR:  

 
Yöremizde kullanılır bu çalgı aleti Türk Cumhuriyetlerinde kullanılmaktadır.Son şeklini almadan önce farklı biçimde,saza benzer 2-3-4-5 telli,dütar,setar,cahartar,şeştar adlarıyla kullanılmıştır.Tarın anlamı hat teli olarak bilinir.  

KEMANE : 

  
Ağaçtan yapılan kabak kemane  Kars'ta da kullanılmaktadır. Azerbaycan kemanesi olarak  bilinen kemane yay ile çalınmaktadır.Kemane derisi sığır yüreğinin zarından yapılmaktadır. Türkülerde enstrüman bağdaşmasından uzun havalarda mugamlar ve segahlarda vazgeçilmez bir alettir. 

BAĞLAMA: 

  Yurdumuzda saz adı ile de biline bağlama Kars'ta aynı tavırda kullanılmaktadır.Boylarına göre cura,tambura ve divan adlarını alır.Kars yöresinde genelde uzun saplı bağlama,çalınırken,kısa saplı bağlama da son zamanda yaygınlık göstermiştir. 

CURA : 

 
Tekne boyu 25 cm,tekne derinliği 13,9 cm, sapı 30 cm'dır.Genel boyu 65 cm,iki  eşik arası 46 cm'dir.Halk müziğinde önemli yer tutan en ince sesi barındıran cura,çeşitli boylarda olabilir;ancak boy ölçüleri standart boy ölçüsündedir. 

TAMBURA:  

   Tüm boyu 108 cm'dir. Sapı 50 cm,teknesi 38 cm,tekne derinliği ise 22 cm'dir. Bu ''fa'' tamburadır.''Do'' tamburasının boyu ise 55 cm'dir.  

DİVAN: 

 Halk müziğinde kalın ses verdiği için toparlayıcı bir enstrümandır.Kars'ta aşıklar genelde divan kullanırlar,akort sistemi de bozuk düzendir.  

MEY: 

 Üç parçadan ibarettir.Parçaları kamış,kıskanç ve gövdedir.   

BALABAN: 
 
 
Mey ve balaban halk dilinde aynı alet olarak tanınır.Baladan ismi daha çok Azerbaycan'da kullanılmaktadır.Balabanla,mey arasındaki fark sadece yarım ses özelliğidir.Yarım ses ''tiz''dir. 

DAVUL: 

 
Kars'ta düğünde ve buna benzer törenler,daha çok kapalı yerlerde yapıldığından,büyük meydan davullarına çok az rastlanmaktadır.Kars yöresinde en çok orta boy davul kullanılmaktadır.   

NAĞARA: 

 
Davulun küçüğüdür.İki elle çalınır.Sağ elle yapılan vuruş davul sesi,sol elle yapılan vuruş,normal ritim sesi verir. 

GOŞA NAĞARA : 
 
 
Nağara ile birlikte kullanılır.Ağaçtan veya metalden de yapılır.  

ZURNA: 

 İlimizde ve çevresinde zurna orta boyludur.Geniş olan alt tarafın ağzı dört parmak girecek kadar açık yapılıdır.  

AKORDEON VE GARMON :
 
Akordeon:  

 Kars'da akordeon ve Artvin'de Fisgermon denir.Beş parmak ile çalınır. 
 
Garmon:

 
Körükle insan gücüyle çalınan enstrümandır.Özelliği el yapımı olduğundan boyları sabittir.Dört parmak ile çalınır.  

KAVAL: 

 
İlimizde iki çeşit kaval görülmektedir.Dilli kaval ve dilsiz kaval.Dilli kavalda,önde alt delik,arkada bir delik vardır.Bu kaval genelde köylerde ve köy çobanları tarafından kullanılmaktadır.Dilsiz kavalda,önden yedi delik,arkada bir delik vardır.Dilsiz kaval genelde şehir merkezinde ve aşık atışmasında kullanılır.