Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Cihangirzade İbrahim Bey

   
                  

      

                  
Soyadı Kanunu öncesinde: Cihangirzade İbrahim Bey ( d. 1874 - ö. 1948), KarslıTürk asker ve siyasetçi.

Cihangiroğlu İbrahim Aydın Bey 15. yüzyılda İzmir’den Azerbaycan’a göç edip Gümrü’ye yerleşen Aydınoğlu soyundan gelmektedir. İbrahim Aydın Beyin dedesinin adı Aziz Bey’dir. Babası Mehmet Süregel de Karakilise Köyü eşrafından Sarabani Hanımla evlenir. 5 çocuklu bu evliliğin ikinci çocuğu olarak İbrahim Aydın 1874 yılında Gümrü’de dünyaya gelir.

           Babası Mehmet Bey 1882’de Kars’a göç ederek Kayabaşı mahallesinde bir eve yerleşir. Müteahhitlikle uğraşır. Oğlu İbrahim önce Karslı Eşref Hocanın başında bulunduğu Yusuf Paşa Camiinde medreseye devam eder. Ardından üç yıl şehir mektebinde Rusça okur. Daha sonra Gümrü’de Kazak Alayının 3. bölüğüne  girer ve burada 5 yıl eğitim görür. Kazak subayı çıkmak üzereyken girdiği “Gizli İslam Cemiyeti” saptanınca, bölükten atılıp sürgün cezasına çarptırılır. Çıkan af yasasından yararlanır ve Kars’a döner.1903’te Göle Orman Muhafaza Memurluğuna atanır. 4,5 yıl silahlı olarak görev yapar. Bu arada Azerbaycan’da kurulmuş olan Difai Partisine girer. Bir süre Balkanlarda savaşır. Gösterdiği yararlılıktan dolayı Liyakat madalyası ile ödüllendirilir. Edirne’nin istirdadında (geri alınışında) komutan yardımcısı olarak büyük kahramanlıklar gösterir. 3 Mart 1918’de imzalanan Brest-Litowsk anlaşmasının ardından Fahri Alay Komutanı sıfatiyle Kars’a görevlendirilir. 30 Ekim 1918’de’de Mondros Mütarekesiyle Elviye-i Selase’nin boşaltılması öngörülür.

Mondros Mütarekesinden hemen sonra, Kars merkezli ve ArdahanPosofIğdırOltuBatum ve bir kısım bugünkü Ermenistan'ı kapsayacak şekilde kurulmuş olan Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti'nin kuruluşunun öncülerindendir. 9 Ocak 1919 Ardahan Kongresi'nde bu kısa ömürlü bölgesel hükümetin cumhurbaşkanlığına seçilmiş ve hükûmet oluşumunun İngilizler tarafından dağıtılmasına dek (Nisan 1919) bu görevi yürütmüştür. Bu şekilde Kars bölgesinin sonradan Türkiye'ye katılımının zeminini hazırlamıştır. Kars ve civarında Türk varlığının korunmasında büyük katkısı olmuştur.

İngiliz birliklerinin Kars'ı işgali sonrasında Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti'nin 10 diğer ileri gelen yetkilisi ile birlikte Malta'ya sürülmüş, Malta sürgünleri arasında yer almıştır.

Bir yıllık sürgünden dönüşünde 1921-1927 yılları arasında Kars belediye başkanlığı yapmıştır. Kars'ta 2003 yılında anısına bir anıt mezar dikilmiş olup, şehir parklarından biri ismini taşımaktadır.

  İbrahim Bey, kısa süren rahatsızlığının ardından 74 yaşında 1948 yılında hayata gözlerini yumdu. Cenazesi Kars halkının coşku dolu ve yürekten bağlılığını gösteren bir törenin ardından toprağa verildi. İbrahim Bey, Türkçenin yanı sıra iyi derecede  Rusça ve Farsça biliyordu.